• 21 20• Sinne OUDERMAGAZINE Op 1 april organiseerde Sinne samen met de Centrale oudercommissie een lezing van ontwikkelingspsycholoog en systeemtherapeut Steven Pont. De lezing gaf inzicht in hoe ouders en opvoeders kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van een positief en realistisch zelfbeeld van kinderen. Want dit helpt kinderen o.a. bij het ontwikkelen van zelfvertrouwen en veerkracht in het omgaan met tegenslagen, het verleggen van hun grenzen en zichzelf te kunnen zijn. Zelfbeeld: een spiegel van de omgeving Kinderen worden niet geboren met een zelfbeeld. Het ontwikkelen van een zelfbeeld ontwikkelt zich met de jaren aan de hand van allerlei ervaringen die kinderen opdoen, zo geeft Pont aan. Hierbij kijken kinderen voortdurend naar de reacties van anderen om te begrijpen wie ze zelf zijn. De manier waarop volwassenen met kinderen omgaan, bijvoorbeeld door het geven van complimenten of correctie, heeft een enorme invloed. Wanneer een kind een tekening maakt en een ouder zegt: “Wat heb jij hard gewerkt aan deze een mooie tekening!”, dan kan dat ertoe leiden dat het kind voelt dat zijn werk gewaardeerd wordt. Maar als de reactie is: “Waarom heb je de zon paars gekleurd?”, kan de reactie van deze ouders er onbedoeld toe leiden dat het kind gaat twijfelen aan zijn of haar keuzes. Aan de hand van alle reacties en ervaringen ontwikkelen kinderen stap voor stap hun zelfbeeld. Co-regulatie Voor jonge kinderen is alles nieuw, zij voelen en ervaren heel veel tegelijkertijd en dat kan veel emotie oproepen. Om deze emoties te leren reguleren hebben kinderen verbinding met volwassenen nodig. Hierbij is het aan volwassenen om steeds in te schatten wat Het zelfbeeld van een kind: Wat ouders en opvoeders kunnen doen kinderen van ons nodig hebben om zich veilig en begrepen te voelen. Ouders kunnen kinderen helpen gedrag en emoties in goede banen te leiden. Dat samen regelen van het gedrag en emoties noemt Pont co-regulatie. Bij die co-regulatie hoort ook het geven van een correctie en dat is breder dan alleen straffen en belonen. Persoonlijk houdt Pont niet zo van straffen vertelt hij. Kinderen kunnen inzicht ontwikkelen; ze kunnen leren begrijpen waaróm dingen wel of niet kunnen. En voor kinderen is het daarom belangrijk dat ouders beschikbaar zijn en veel uitleggen, dit helpt hen om hun inzicht te laten groeien. En dat draagt bij aan het ontwikkelen van een positief zelfbeeld. De invloed van Social Media Pont waarschuwt voor de invloed van moderne technologie op het ontwikkelen van een zelfbeeld van kinderen. In een wereld waarin social media een grote rol speelt, vergelijken kinderen zichzelf steeds vaker met anderen. Hierdoor kunnen ze onzeker worden over wie ze zijn en wat ze kunnen. Minder persoonlijk contact en het ideaalbeeld dat online wordt geschetst, kan de ontwikkeling van een positief zelfbeeld verstoren. Een belangrijke tip voor ouders en opvoeders is om kinderen te leren relativeren: “Wat je online ziet, is niet altijd de werkelijkheid.” Door open gesprekken te voeren over social media kunnen we kinderen helpen om steviger in hun schoenen te staan en zelfvertrouwen te ontwikkelen. Daarbij is het helpend om een kind te leren zich vooral te vergelijken met een eerdere versie van zichzelf. Benoem dat wat eerst nog niet lukte en het kind nu al wel kan. Zo doe je meer recht aan de ontwikkeling van het kind zelf, zonder de prestaties van anderen als uitgangspunt te nemen. Fouten maken moet Hoe kunnen we kinderen nog meer helpen om een positief en realistisch zelfbeeld op te bouwen? Pont adviseert om bij de ontwikkeling van kinderen vooral steeds het proces te waarderen, niet alleen het resultaat. Dit draagt ertoe bij dat kinderen leren dat het leveren van inzet loont. Dat fouten maken belangrijk is in het proces waarbij je nieuwe vaardigheden oefent. En dat doorzetten en opnieuw proberen nodig is om te kunnen blijven leren. Hierin is het belangrijk om als volwassene een positief rolmodel te zijn: kinderen kopiëren het gedrag en de houding van volwassenen. Hoe jij omgaat met het maken van fouten geeft kinderen het voorbeeld in hoe zij dat zelf kunnen en mogen doen. Het voorkomen van ‘falen’ of het maken van ‘fouten’ is niet helpend Hoe ziet een kind zichzelf? Het ontwikkelen van een realistisch en positief zelfbeeld van kinderen wordt sterk beïnvloed door ouders en andere beschikbare opvoeders om hen heen. bij de ontwikkeling van kinderen. Kinderen leren juist door het mogen maken van fouten, het helpt hen o.a. om veerkracht te ontwikkelen, te leren incasseren en om te gaan met teleurstelling en door te zetten. 2 x nee = ja Wanneer kinderen teveel worden beperkt in het opdoen van ervaringen komt dit hun ontwikkeling niet ten goede. In de opvoeding van zijn eigen kinderen hanteerde Pont de regel van 2 x nee = ja. Wanneer hij voelde dat hij een grens wilde aangeven stelde hij zichzelf de volgende twee vragen: • Is de situatie voor mijn kind/de betrokken kinderen gevaarlijk m.b.t. veiligheid en gezondheid? • Heeft de omgeving er last van? Wanneer het antwoord op beide vragen ‘nee’ was, kon het spel of de activiteit doorgaan, omdat de ervaring voor het kind belangrijk was. Het is ook hun huis Bij alle ontwikkelingsfases van kinderen hoort bepaald gedrag. Geef kinderen in je huis ruimte en mogelijkheden om dit gedrag te kunnen uiten, gaf Pont aan. Het helpt als ze (vanuit jouw ogen) rommel mogen maken tijdens het spelen, of op de bank mogen springen wanneer ze een grote behoefte hebben om te bewegen. Door je te realiseren dat jouw huis ook hun huis is, voorkom je dat je kinderen voortdurend moet corrigeren. En wanneer je kinderen toch moet corrigeren probeer dat dan te doen zonder dat er relatieschade ontstaat. Uitgangspunt hierbij is om het kind niet te veroordelen maar het ongewenste gedrag van het kind te benoemen, en samen met hen in oplossingen te kunnen denken. Ken je thematiek Ook de signalen die volwassenen onbewust geven kunnen van invloed zijn op het beeld dat kinderen over zichzelf ontwikkelen. Wanneer we weten dat je eigen reactie belangrijk is op de ontwikkeling van het zelfbeeld van je kind is het
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=