Als ouder wil je graag dat je kind een positief zelfbeeld ontwikkelt, want een positief zelfbeeld leidt er toe dat kinderen in zichzelf geloven, zich geliefd voelen, initiatief durven te nemen, keuzes kunnen maken en boven alles zelfvertrouwen ontwikkelen. Verschillende factoren hebben invloed op hoe een kind naar zichzelf kijkt en zijn/haar zelfbeeld ontwikkelt. Hoe jij reageert als ouder op het gedrag van jouw kind is daarin het allerbelangrijkste. Wanneer jij als ouder veel liefde kan geven, grenzen stelt en je opvoeding weet af te stemmen op de behoefte van jouw kind draag je al bij aan het ontwikkelen van een positief zelfbeeld. Ook bij Sinne zien wij het als een belangrijke taak om bij te dragen aan het positieve zelfbeeld van kinderen. In onderstaande artikel gaan we hier uitgebreid op in.
Baby’s; zichzelf leren herkennen
Pasgeboren baby’s voelen nog weinig onderscheid tussen zichzelf en hun ouders. Wanneer zij rond de vier maanden voor het eerst naar de opvang gaan is dat voor hen een enorme overgang. Onze pedagogisch medewerkers proberen daarom zoveel mogelijk aan te sluiten bij het voedingspatroon en slaaprituelen van thuis, geven ze liefdevolle aandacht, verzorging en reageren sensitief op de signalen die baby’s geven. Zo leren baby’s al vroeg: ik krijg aandacht, ik doe ertoe, ik krijg hulp, ik mag er zijn! Vanaf een maand of tien leren baby’s zichzelf langzamerhand te herkennen in de spiegel, op veel van onze locaties hangt daarom een spiegel in de ruimte op ooghoogte voor baby’s zodat zij hun eigen spiegelbeeld kunnen ontdekken. Want jezelf herkennen is een hele ervaring en daarmee de eerste stap in de ontwikkeling van een positief zelfbeeld!
Dreumesen; proberen en leren
Rond hun eerste verjaardag beginnen kinderen geleidelijk het onderscheid tussen zichzelf en anderen te herkennen. Hun wereld breidt zich steeds verder uit terwijl ze op ontdekkingstocht gaan door te tijgeren, kruipen en lopen. Al vallend en opstaand en door spullen te verslepen en verplaatsen, ontdekken dreumesen dat ze invloed kunnen uitoefenen op hun omgeving. Onze pedagogisch medewerkers spelen in op deze ontwikkelingsfase door te benoemen wat kinderen doen en contactinitiatieven tussen kinderen te belonen. Zo leren dreumesen stap voor stap te reageren op leeftijdsgenootjes en positief bij te dragen aan hun omgeving. Deze vroege sociale interacties vormen de basis voor de verdere ontwikkeling van sociale vaardigheden.
Peuters; eigen wil en zelf doen
Rond hun tweede levensjaar ontdekken kinderen dat ze een eigen wil hebben en daarmee de omgeving kunnen beïnvloeden. De woorden “nee” en “zelf doen” worden in die periode favoriet. Ook beginnen ze zichzelf bij de naam te noemen: “Finn wil buiten spelen!” En gaan kinderen elkaar steeds vaker imiteren. Wanneer er één kindje buiten in de plassen gaat springen, doen ze dat een poosje later bijna allemaal! Bij Sinne vinden we het belangrijk voor jonge kinderen om voldoende ruimte te hebben voor eigen initiatief en het maken van keuzes daar waar het kan. Onze groepen zijn daarom zo ingericht dat kinderen zelf spelmateriaal kunnen pakken en kiezen, ook is er veel gelegenheid voor ervaringsgericht leren. Kinderen krijgen daarbij feedback op hun poging zelfs wanneer iets nog niet zo goed lukt: “wat fijn dat jij probeert al zelf je jas aan te trekken, zal ik je helpen met leren hoe je dat zelf kan doen?” Daarnaast worden er duidelijke grenzen gesteld door onze pedagogisch medewerkers. Peuters krijgen zo steeds beter door welk gedrag wel en welk gedrag geen positieve reactie uitlokt.
Kleuters; wij verschillen
Vanaf vierjarige leeftijd kunnen de meeste kinderen zichzelf benoemen met “ik”. Daarnaast gaan ze zichzelf steeds meer vergelijken met anderen. Daarbij valt het hun bijvoorbeeld op dat ze sommige dingen nog niet zo goed kunnen als anderen, dat andere kinderen er anders uitzien dan zijzelf, of thuis hele andere gewoontes hebben. Deelname aan de BSO biedt natuurlijk volop mogelijkheden voor dit soort vergelijkingen. De begeleiding van de kinderen in deze fase is bij Sinne gericht op respect voor diversiteit en inclusie: Iedereen is uniek, heeft waardevolle talenten en telt mee! Het activiteitenaanbod wordt zo georganiseerd dat alle talenten van kinderen zoveel mogelijk benut kunnen worden en dat zij daarnaast ook kennis kunnen maken met activiteiten die nieuw voor hen zijn. Op de BSO is er de gelegenheid voor kinderen om aan te sluiten bij creatieve, culturele, sportieve, natuurgerichte, muzikale, dans- en kookactiviteiten. Zo leren kinderen hun eigen talenten en die van anderen te herkennen en positief over zichzelf en anderen te denken.
Oudere kinderen; ontwikkelen zelfkennis en eigen mening
Oudere kinderen zien meer verschillen tussen mensen en begrijpen beter dat je iets ook een beetje goed kunt, of nog niet zo goed. Ze denken minder zwart-wit en worden steeds genuanceerder. Ze kunnen zichzelf eerlijker vergelijken met anderen: 'Ik ben goed in voetbal, maar het leren spelen op mijn gitaar is nog moeilijk. Daarnaast merken oudere kinderen dat ze in verschillende situaties soms anders kunnen reageren. Met vriendinnetjes op de BSO ben ik soms heel druk, maar thuis vind ik het fijn om rustig te lezen. Oudere kinderen ontwikkelen steeds meer een eigen mening; denk hierbij aan een eigen kledingstijl. Langzamerhand leren ze dat ieder kind anders is, anders denkt, anders voelt en andere wensen heeft. Wat de één bijvoorbeeld leuk vindt, roept bij een ander kind angstige gevoelens op. Voor oudere kinderen op de BSO is het daarom belangrijk om mee te mogen denken over de organisatie van activiteiten en de inrichting van de ruimte. Zo leren ze rekening te houden met elkaars wensen en behoeften, verschillen te waarderen en tegelijkertijd ontwikkelen ze steeds meer zelfkennis.
Vanuit positiviteit naar jezelf kunnen kijken!
Bij alle ontwikkelingsfases van kinderen is het natuurlijk van belang dat pedagogisch medewerkers vanuit respect, liefde en positiviteit reageren op kinderen, zonder de grenzen uit het oog te verliezen. Wanneer kinderen merken dat ze complimentjes krijgen op hun inzet, dat het heel gewoon is dat alles niet in één keer lukt en dat ze aardig gevonden worden, zullen ze leren om vanuit positiviteit naar zichzelf te kijken. Zelfkennis en leren blij te zijn met jezelf is wat we bij Sinne, in samenwerking met ouders, de kinderen graag zouden willen meegeven!