Magisch denken
Het denken van jonge kinderen is nog volop in ontwikkeling. Zij moeten nog leren hoe de wereld werkt en hebben de regels van onze logica en realiteit  nog niet eigen gemaakt. Er is nog volop ruimte voor fantasie en dat is heel helpend voor jonge kinderen. Want wanneer je de wereld nog niet goed begrijpt kan deze heel spannend zijn. Vanuit hun fantasie kunnen jonge kinderen hun eigen problemen prima oplossen. Zo ging mijn eigen dochtertje  op 3-jarige leeftijd dapper naar buiten met een vliegenmepper omdat ze bang was voor het geluid van vliegtuigen. Ze dacht dat ze de vliegtuigen zo uit de lucht kon meppen en durfde op deze manier  toch buiten te spelen. We noemen dit fenomeen magisch denken, het is een normale fase in de ontwikkeling van kinderen tussen ongeveer 3 en 6 jaar.

Spel en fantasie
Magisch denken helpt kinderen niet alleen om problemen op te lossen maar ook om tot fantasiespel te komen en hierin de volwassen wereld na te bootsen. Meestal zie je jonge kinderen niet letterlijk een situatie naspelen, maar zie je vooral hun beleving erin terug. Ze spelen bijvoorbeeld de intocht van Sinterklaas na zoals zij die hebben ervaren. Daarbij sluiten ze aan bij hun eigen interesse. Is je kind bijvoorbeeld geïnteresseerd in malle kunstjes doen, dan kan het veelvuldig de piet nadoen die een koprol maakte. Maar is je kind geïnteresseerd in dieren, dan is het imiteren van het verzorgen van het paard van Sinterklaas veel interessanter.

Het belang van fantasiespel
Door fantasiespel leren kinderen om te gaan met nieuwe situaties. Door hun beleving  na te spelen kunnen ze de wereld verkennen, bijbehorende emoties leren verwerken en zich leren inleven in anderen. Door te kijken naar de wereld en het naspelen ervan in een rol, oefenen kinderen  het sturen van hun gedrag. Hoe ouder kinderen worden hoe gedetailleerder het spel wordt ingevuld. Bovendien kunnen kinderen naarmate ze ouder worden steeds beter bedenken hoe iets zou kunnen zijn voor zichzelf en voor de ander. Zo leren zij in fantasiespel steeds beter om  op verschillende situaties te anticiperen en oefenen ze met acties en reacties. Hierdoor krijgen kinderen grip op hun gedrag wat zij later ook in echte situaties kunnen gebruiken. Zo vergroten kinderen met hun fantasie steeds meer hun greep op de werkelijkheid.

Fantasiespel stimuleren
Alle reden dus om fantasiespel  te stimuleren ook in de aanloop naar 5 december, maar hoe doe je dat?

• Gewone spullen in je huis kunnen kinderen heel goed helpen om zich te verplaatsen in een ander en te inspireren bij spel. Een rode theedoek kan zomaar dienen voor de jas van Sinterklaas, een bruine tas kan dienen als de zak van piet, blokken kunnen cadeautjes zijn, en de wasmand is de stoomboot!
• Ga mee in het spel van kinderen zonder de regie over te nemen, je kind laat in spel goed zien hoe hij of zij denkt en voelt en het geeft daarbij ook zijn/haar grenzen aan. Voorkom dat door jouw inbreng het kind het spel als te spannend ervaart.
• Voorlezen over bijvoorbeeld Sinterklaas geeft je kinderen weer nieuwe inspiratie om tot fantasiespel te komen.
• Door vragen te stellen  kun je kinderen helpen om spel te verdiepen (bijvoorbeeld “Was het glad op het dak toen Piet de cadeautjes kwam brengen”, of  “Had het paard ook honger na die lange nacht?”)

Magisch denken en angst van kinderen
Voor kinderen kan het soms ook angstig zijn dat fantasie en werkelijkheid een beetje door elkaar lopen. De gedachte dat Piet je huis binnenkomt door de schoorsteen is natuurlijk een hele spannende. Zeker wanneer je als kind niet het referentiekader hebt dat dit helemaal niet kan. Dit soort angsten van kinderen  kun je als ouder maar beter serieus nemen. Dit doe je door  tot op een bepaalde hoogte mee te gaan in de fantasie van je kind  en samen naar een oplossing te zoeken. Wellicht vind je kind het een goed idee om buiten een schoen te zetten. Of kan het samen met jou een briefje te schrijven voor de Sint waarin jullie aangeven  dat Piet zijn cadeautje beter in het schuurtje kan afleveren. Op deze manier voelen kinderen zich begrepen en kunnen ze trots zijn op hun “zelfbedachte oplossing”. Hierdoor  groeit hun zelfvertrouwen en kan de angst weer afnemen.

Een vleugje verbeeldingskracht voor iedereen
Sinterklaas  brengt een vleugje verbeeldingskracht voor jong en oud. Het kan er  ook bij ons als  volwassenen voor zorgen dat we weer helemaal opgaan in het Sinterklaasfeest. Eigenlijk is dat helemaal zo gek nog niet. Want ook voor ons is  het gebruik van onze fantasie nog steeds erg belangrijk. Door te fantaseren over hoe iets zou kunnen zijn kun  je originele gedachten toelaten en loskomen van oude bestaande beelden. Fantasie en verbeeldingskracht  kunnen je helpen  bij het maken  van plannen en het ontwikkelen van nieuwe ideeën. Daarom wensen we iedereen een fantasierijk Sinterklaasfeest vol verbeeldingskracht!

Anke Meijer
pedagogisch beleidsmedewerker Sinne kinderopvang