Met kerst versieren we graag onze omgeving, thuis, op het werk en natuurlijk ook op de opvang. Buiten worden er weer lichtjes opgehangen en in veel gezinnen staat al vroeg de kerstboom met glinsterende kerstballen te pronken. Met onze kinderen hebben we de afgelopen jaren soms al prachtige herinneringen gemaakt tijdens de feestdagen, en bij het ophangen van de kerstversiering komen al deze herinneringen terug en ervaren we gevoelens van nostalgische gezelligheid. Weet je nog, de vorige kerst….?
Kinderen betrekken we graag bij het versieren van ons huis rond de kerst, en ook in de groepsruimte op de opvang krijgen kinderen hierin een rol. Het zelf mogen knutselen voor de versiering van de ruimte draagt bij aan het gevoel van kinderen dat zij ertoe doen, dat zij zelf keuzes mogen maken, initiatieven mogen nemen en verantwoordelijkheid mogen dragen. Dit draagt bij aan hun ontwikkeling!
Drukte en perfectie
Bij verwachtingen rond de organisatie van de feestdagen leggen we vanuit ons enthousiasme de lat vaak hoog. Het begint misschien met een mooi versierde kerstboom, maar daarna trekken we dit soms ook door naar het zoeken van perfecte outfits, het samenstellen van een 5 gangen kerstmenu en het zoeken naar de meest passende en originele kerstcadeautjes. Zo kan de periode voorafgaand aan kerst worden ervaren als een hele drukke periode. Vieringen op school, het werk, de sportvereniging en op de opvang dragen hieraan bij. Ons gezamenlijk enthousiasme werkt soms zo aanstekelijk dat we, voordat we het weten, ervoor zorgen dat het vieren van kerst veel drukte en zelfs spanning kan geven. Niet alleen voor onszelf maar ook voor onze kinderen.
Mag het een beetje minder?
Creatief bezig zijn kan kinderen helpen om een beetje tot rust te komen en prikkels te ontladen. Jonge kinderen leren dit vooral door zelf te doen en zelf te mogen ervaren. Wanneer er voldoende ruimte is voor het verkennen van materiaal zoals papier, lijm, verf, klei en kleurpotloden, kan dit voor kinderen leiden tot hoog-betrokken en geconcentreerd bezig zijn. Op de opvang gaan we hierbij uit van het principe dat het creatief proces belangrijker is dan het eindresultaat. Kinderen kunnen soms helemaal opgaan in het moment tijdens het knutselen en dat zorgt voor rust. Bovendien kunnen creatieve activiteiten kinderen helpen om gebeurtenissen te verwerken, zich te uiten en hun emoties te leren reguleren. Alle reden dus om kinderen lekker zelf aan de slag te laten gaan met creatief materiaal vanuit hun eigen autonomie.
Helemaal geen kerstknutsels dan?
Bij kerstknutsels staat het resultaat centraal, kinderen maken dat wat hen wordt opgedragen te maken. Er ís soms weinig ruimte voor eigen creativiteit. Een wc-rol moet een rendier worden, en met het nauwkeurig opvolgen van instructies kun je van vouwblaadjes een kerstster vouwen en plakken. Toch kunnen kinderen ook heel geboeid zijn door het maken van een kerstknutsel. Met het aanbieden van een kerstknutsel sluit je immers aan bij de belevingswereld van kinderen in die feestelijke kerstperiode. Ook kunnen de kaders van een instructie kinderen juist helpen en inspireren om zelf een creatief proces in gang te zetten. Voor de ontwikkeling van kinderen is het daarbij wel van belang dat zij tijdens het knutselen voldoende autonomie ervaren, hun fantasie de vrije loop mogen laten en de kerstknutsels op hun eigen manier mogen vormgeven. Ook op deze manier kun je ervoor zorgen dat het proces centraal staat en het eindresultaat minder van belang is.
De rol van de volwassene
Bij het begeleiden van een creatief proces van kinderen is het belangrijk dat je je eigen verwachtingen bij kan stellen. Het gaat immers niet om het eindresultaat zoals jij het als volwassene voor ogen hebt, maar om het creatief proces van je kind. Samen met je kind kies je de geschikte materialen om mee aan de slag te gaan. En wellicht dat een idee voor een kerstknutsel hierbij helpend kan zijn. Eenmaal aan de slag moedig je kinderen aan om hun fantasie te gebruiken en zelf oplossingen te bedenken voor de uitdagingen die zij tegenkomen tijdens het maken van hun knutselwerk. Door te benoemen wat kinderen onbewust doen, kun je hen helpen om hun ervaringen naar een bewuster niveau te tillen, waardoor een leerervaring kan beklijven. Natuurlijk geef je de kerstknutsels van je kind een ereplekje in je huis. Want hierdoor voelen kinderen zich gewaardeerd en worden zij serieus genomen in hun leerproces.
Bijstellen van verwachtingen
Het bijstellen van onze verwachtingen m.b.t. de kerstknutsels van onze kinderen zouden we ook door kunnen trekken naar de voorbereidingen rond kerst. Een gezellig etentje hoeft bijvoorbeeld niet persé uit 5 gangen te bestaan. En het helpt om bij het kopen van een kerstcadeautje te bedenken dat het vooral gaat om het gebaar. Hoe fijn zou het zijn om relaxed met elkaar te kunnen genieten van het proces rond de voorbereiding van de feestdagen? Bovendien, zo duurt deze feestelijke periode extra lang en verloopt deze lekker ontspannen! Vanuit Sinne wensen we je daarom alvast samen met je kind en naasten een gezellige en ontspannen kerst en een heel creatief en gezond 2025!
Anke Meijer
pedagogisch beleidsmedewerker Sinne kinderopvang